اگر در نیمه شمالی کشور سکونت دارید و هوس کویر گردی به سرتان زده است، کویر مرنجاب را از دست ندهید. این منطقه در دسترسترین بخش کویری ایران برای بخش شمالی کشور است. منطقه ای که امنیت بیشتر آن در مقایسه با سایر قسمتهای کویری مثل کویر لوت، اعتدال نسبی دمای آن، تنوع جاذبههای گردشگری، تنوع گونههای جانوری و پوشش گیاهی آن، از این منطقه فضایی وصف ناشدنی ساخته است
مرنجاب کاروانسرایی در دل کویر دارد که در ادامه راه ابریشم قرار گرفته. آن هم در روزگاری که کاروانها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس از این مسیر میگذشتند. کاروانسرای مرنجاب در حاشیه جنوبی دریاچه نمک قم، و به طور دقیقتر در 50 کیلومتری شمال شرق مرکز شهرستان های آران و بیدگل قرار دارد. این کاروانسرا بهشکل قلعهای مربع شکل ساخته شده و 6 برج در دیوارهای آن تعبیه شده است. ابعاد حیاط 30×20 متر است و چندین اتاق و شاه نشین به دور آن قرار دارند. بیرون قلعه، برکه کوچکی وجود دارد که از دو چشمه آب تلخ و شور و چشمه شیرین پر میشود.
در دوران شاه عباس که ظاهرا هنوز در این منطقه تأسیسات دفاعی تعبیه نشده بود، ماجرای حمله ازبک ها اتفاق می افتد. در آن سال (یعنی سال 1012 قمری) با حمله ازبکها و افغانها از طریق دریاچه نمک و پیشروی آنها تا کاشان و اصفهان، شاه عباس به صرافت می افتد تا به سرعت یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کند و جلوی تهدید را بگیرد. سنگرهای دیدهبانی بالای کاروانسرا حاصل همین تصمیم شاه عباس است که زمانی 500 مسلح در آن جای می گرفتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس را در این منطقه تامین میکردند.
اما اگر راهی مرنجاب می شوید، سری هم به جزیره سرگردان بزنید. این نام تپهای است که در دریاچه نمک آران و بیدگل قرار دارد و برای رسیدن به آن باید مسیر کاشان به آران و بیدگل را طی کرد و سپس وارد جاده خاکی مرنجاب شد، بعد از کاروانسرای مرنجاب باید 15کیلومتر در دریاچه نمک پیش رفت تا به جزیرهای از سنگهای متخلخل آتشفشانی و عاری از هرگونه پوشش گیاهی رسید. بلندترین نقطه این جزیره حدود 808متر بالاتر از سطح دریای آزاد است.
اطلاق نام سرگردان به این دلیل است که هنگامی که از فاصله دور به این جزیره نگاه میکنید دو انتهای جزیره در افق محو میشوند و منظرهای مانند کشتی سرگردانی در دریای بیکران کویر پدید میآورند. محو شدن دو انتها بهعلت گرمای منطقه و در نتیجه خطای دید و شکست نور است اما پیشینیان معتقد بودند که این جزیره دائما در حال حرکت است و از جایی به جای دیگر نقل مکان میکند. چیزی شبیه افسانه های امروزی و ماجرای جزیره شگفت انگیز سریال گمشدگان(lost)!
برای رسیدن به مرنجاب بهترین راه، رفتن به کاشان و بعد آران و بیدگل است. در کنار امامزاده هلالابن علی راهی است که مستقیم به دل کویر میرود و پس از 45کیلومتر (حدود دوساعت) به مرنجاب میرسید.
مسیر دیگر از سمت پارک ملی کویر شروع میشود. بعد از پیشوای ورامین و سپس مبارکیه (15 کیلومتر)، به کاروانسرای سنگی قصر بهرام (60کیلومتر) میرسید. کاروانسرای سفیدآب منزلگاه بعدی است که در 80کیلومتری کاروانسرای قبلی قرار دارد. 50کیلومتر بعد مرنجاب در حاشیه دریاچه نمک خود را نشان میدهد.
تردد در این جاده تا سفیدآب نیاز به مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست استان سمنان دارد. بنابراین راه شمالی کم رفت وآمدترین مسیر است و فقط محیطبانان در آن تردد میکنند.
برای سفر به کویر مرنجاب کافی است 5 شنبه ظهر از تهران حرکت کنید تا قبل از غروب به کاروانسرا برسید و بساط چادرها را علم کنید. شب را به کویر نوردی در اطراف کاروانسرا بگذرانید و جمعه صبح به دیدن رملها و دریاچه و جزیره سرگردان بروید. بهترین زمان برای سفر به کویر هم نیمه ماه قمری است، زمانی که ماه کامل بوده و مدت زمان زیادی را از زمان طلوع تا غروب در آسمان طی میکند.